Elazığ'ı Gastronomi Şehri Yapalım

Türkiye’de gastronomi alanında yapılan çeşitli araştırma ve akademik çalışmalarda Elazığ’ın, Türkiye’de Gaziantep’ten sonra en zengin ikinci mutfak olduğu belgelenmiştir. Hâlen 1300 çeşit yemek, tatlı ve içecekten oluşan bu zengin lezzet potansiyelinin gastronomi turizmiyle il ekonomisine kazandırılması beklenmektedir. Elazığ Milletvekili Mahmut Rıdvan Nazırlı’nın gastronomi ile ilgili yaptığı yoğun çalışmalara şehrin tüm paydaşlarının  tek yürek olarak destek vererek şehrin bu alanda ekonomik kazanımlar elde etmesi sağlanmalıdır. 

TESCİL BEKLEYEN ONLARCA ÜRÜN VAR

Türk Patent ve Marka Kurumu tarafından hâlen gastronomi alanında 12 tescilli ürünümüz bulunuyor. Ancak Türkiye’nin en zengin ikinci mutfağı özelliğini taşıyan Elazığ’ın hâlen onlarca tescil bekleyen lezzeti bulunuyor. Elazığ’ı gastronomi kenti yapma hedefi ve ilin bu alanda turizm gelirleriyle yeni bir süreç başlatabilmesi için tescilli ürün sayısı büyük önem taşıyor.

Bu doğrultuda Elazığ’ın tescil için bekleyen onlarca ürünü olduğu görülüyor. Bunlardan bazıları: Lobik Çorbası, Anamaşı, Kelecoş, İşkene, Sapan Dolması, Kibe Dolması, Çaypalası, Pirpirim Boranı, Tavşan Üfelemesi, Kırmanlı Pilav, Nohut Ekmeği, Fodula, Zarafat, Patila, Heside, Dolanger, Hürriyet Kadayıfı, Palu Tava, Elazığ Beyaz Dolmalık Biberi, Kesrik Lahanası, Gezin Fasulyesi, Elazığ Bademi, Elazığ Şekerli Sucuğu, Elazığ Peynirli Ekmeği, Gömbe (Gömme), Elazığ Vişne Dondurması, Elazığ İçli Köftesi, Top Ekmeği, Kara Kavurma, Elazığ Tarhanası, Gaygana, Elazığ Yöresi Kuşburnu, Madımak, Kuzukulağı, Elazığ Yöresi Dardağanı, Tutunu, Elazığ Yöresi Işkını, Elazığ Yöresi Alıcı, Pilit ve Gahilk akla gelen ürünlerdir.

AB TESCİLLİ ÜRÜNÜMÜZ HÂLÂ YOK

Türk Patent ve Marka Kurumu tarafından tescil edilme sürecinin ardından Avrupa Birliği (AB) onaylı ürünler listesinde Elazığ ismi bulunmamaktadır. Hâlen Türkiye’nin AB’den onaylı 40 ürünü vardır. Özellikle AB ülkeleri ve dünya pazarlarında ürünlerin yer bulması ve AB’deki zincir market raflarında bu ürünlerin yer alabilmesi için AB tescili şarttır.

Elazığ’ın dünya pazarlarında yer bulabilecek Menceki Buğdayı  ve bu buğdayla üretilen çeşitli türev ürünler, Orcik, Çedene Kahvesi, Elazığ Öküzgözü ve Boğazkere Üzümleri, Ağın Leblebisi ve Elazığ Geven Balı gibi ürünlerin ivedilikle AB tescili alması gerekmektedir. Çünkü bu ürünler Türkiye ve dünya pazarları için çok büyük değer ifade eden özelliklere sahiptir.

ŞEHRİN TESCİLLİ LEZZETLERİ

Elazığ’da İl Tarım Müdürlüğü, Ticaret ve Sanayi Odası, Fırat Kalkınma Ajansı, Elazığ Belediyesi, Elazığ Arı Yetiştiricileri Birliği, Elazığ Üzüm Üreticileri Birliği gibi kurum ve kuruluşlar tarafından Türk Patent ve Marka Kurumuna başvurular yapılarak bugüne kadar Coğrafi İşaret tescili alınan Elazığ lezzetleri şunlardır:

Elazığ Öküzgözü Üzümü, Elazığ Boğazkere Üzümü, Elazığ Tahannabi Üzümü, Ağın Leblebisi, Elazığ Taş Ekmeği Tatlısı, Elazığ Sırın Yemeği, Elazığ Geven Balı, Menceki Buğdayı, Çedene Kahvesi, Elazığ Orciği, Keban Biberi ve Elazığ Vişnesi.

YAPILMASI ELZEM OLAN ÇALIŞMALAR

Elazığ’ın gastronomi turizminde yeni bir sayfa açması için uzun vadeli bir planlamaya ihtiyaç vardır. AK Parti Elazığ Milletvekili Mahmut Rıdvan Nazırlı tarafından Elazığ mutfağının tanıtımı açısından yapılan çok değerli girişimler ve TRT ekranlarındaki Elazığ tanıtım haberleri oldukça kıymetlidir. Bu tür çalışmaların sürdürülebilir kılınarak devamlılık arz etmesi için gerekli adımların sık sık atılması gerekmektedir.

MHP Elazığ Milletvekili Semih Işıkver’in Baskil Kayısısının tescili konusunda verdiği mücadele bir an önce sonuca ulaştırılmalıdır. Şehrin yıllardır beklediği Gastronomi Evi bir an önce hayata geçirilmelidir. Ayrıca Milletvekili Mahmut Rıdvan Nazırlı tarafından Milli Eğitim Bakanı’ndan sözü alınan Gastronomi Lisesinin bir an önce hayata geçirilmesi, bu sürece çok önemli bir katkı sağlayacaktır.

Elazığ’ın gastronomide 2026 yılını milat kabul ederek hedeflenen başarıya ulaşması için yapması gereken bazı girişim ve çalışmalar şunlardır:

1.  Elazığ Valiliği öncülüğünde, İl Özel İdaresi bünyesinde bir Coğrafi İşaretli Ürünler Çalışma Komisyonu ve Müdürlüğü oluşturulması. Bu birim, ilgili kurumlardan uzman kişileri bir araya getirerek yıl içerisinde şehrin coğrafi işaretli ürünleriyle ilgili tüm çalışmaları belli bir disiplin ve planlama dâhilinde yürütmelidir.

2.  Elazığ’da Gastronomi Müzesi açılması. Müzede Elazığ’ın geleneksel mutfağında kullanılan tüm araç ve gereçlerin sergilenmesiyle birlikte, günlük olarak gelen ziyaretçilere geleneksel yemek hizmeti sunulmalıdır.

3. Elazığ Gastronomi Lisesi yapımı için 2026 Ocak ayında Valilik koordinasyonunda bir kampanya başlatılarak bağışçıların desteği alınmalıdır.

4. Fırat Üniversitesi Turizm Bölümü bünyesinde Elazığ Gastronomi Araştırma Bölümü kurulmalı ve çalışmalarına başlanmalıdır.

5. 2022 yılında Elazığ Ticaret ve Sanayi Odası tarafından Türk Patent ve Marka Kurumuna tescili yapılan “Elazığ Ataoğuz Yemekleri” patenti altında, Elazığ Ataoğuz Yemekleri Merkezi kurulmalı ve burada geleneksel lezzetler halkla buluşturulmalıdır. (Gastronomi alanında alınacak tüm tescillerin de Elazığ Ataoğuz Yemekleri adı altında toplanması sağlanmalıdır.)

6. Tanıtım ve farkındalık etkinlikleri planlanmalıdır. Bu doğrultuda “Elazığ Tanıtım Günleri” adı yerine “Elazığ Gastronomi Günleri” adıyla büyük kentlerde öncelikli olarak coğrafi tescilli ürünlerin tanıtımı yapılmalıdır. Türk Patent ve Marka Kurumu iş birliğiyle Elazığ’da bir sempozyum düzenlenmelidir.

7.  Gastronomiyle ilgili yüksek izleyici profiline sahip TV programlarından bir dizi bölümün Elazığ’da çekilmesi sağlanmalıdır.

8.  Ulusal ve uluslararası düzeyde gastronomi alanındaki yazar, gurme, yapımcı vb. tüm paydaşlarla Elazığ özelinde girişimler başlatılmalıdır.

9.Elazığ Gastronomi Turizmi hedefiyle, yerel düzeyde tüm paydaşları bir araya getirecek ve hazırlanacak bir strateji takvimiyle ilerlemenin sağlanması amacıyla Elazığ Valiliği öncülüğünde; Elazığ milletvekilleri, Elazığ Belediyesi, Fırat Üniversitesi, meslek örgütleri, kamu kurumları ve özel sektör kuruluşları bu maddelerde yer alan çalışmalar için planlamalar yapmaya başlamalıdır.